Σκοπός της ορθοδοντικής θεραπείας είναι να αποκαταστήσει τις διαταραχές της σύγκλεισης και να αποδώσει στο στόμα αφενός τη μέγιστη λειτουργικότητα του κι αφετέρου την ιδανική αισθητική εκδοχή του. Με τον όρο σύγκλειση εννοούμε τον τρόπο που «συναρμόζουν» τα πάνω με τα κάτω δόντια μας, όταν το στόμα μας είναι κλειστό. Μια ιδανική σύγκλειση μας επιτρέπει να έχουμε σωστότερες αναλογίες προσώπου, πιο υγιή δόντια, καλύτερη μάσηση, καλύτερη άρθρωση, καλύτερη υγεία.
Ένα ποσοστό ορθοδοντικών προβλημάτων έχει κυρίως αισθητικές επιδράσεις και δεν επηρεάζει τη λειτουργία του στόματος. Επειδή η αισθητική είναι συχνά υποκειμενική, έγκειται στους γονείς και πολλές φορές και το παιδί να αποφασίσουν αν η αισθητική του χαμόγελου του, τους ικανοποιεί και να ξεκινήσουν ή όχι ορθοδοντική θεραπεία. Σημαντική ένδειξη αντιμετώπισης αισθητικού προβλήματος είναι όταν επηρεάζει πολύ αρνητικά τη ψυχολογία του παιδιού ή και τις κοινωνικές συναναστροφές του.
Όσον αφορά τα λειτουργικά προβλήματα, η αναγκαιότητα άμεσης αντιμετώπισης καθορίζεται από το είδος και τη βαρύτητα των επιπτώσεών τους. Προβλήματα που σχεδόν ομόφωνα συστήνεται από τους ορθοδοντικούς να θεραπεύονται είναι εκείνα που δημιουργούν αυξημένο κίνδυνο τραυματισμού δοντιών και ούλων, παθήσεων της κροταφογναθικής διάρθρωσης ή αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη των γνάθων.
Η προληπτική ή κατασταλτική ορθοδοντική που μπορεί να χρειαστεί ένα παιδί στην ηλικία αυτή έχει σκοπό να διορθώσει:
Τα χρόνια της προεφηβείας και της εφηβείας είναι ίσως τα πιο συνηθισμένα χρόνια για ορθοδοντική θεραπεία. Οι περισσότεροι έφηβοι ξεκινούν ορθοδοντική περίπου όταν σχεδόν ολοκληρώνεται η αλλαγή των παιδικών με τα μόνιμα δόντια. Τα οστά του προσώπου είναι ακόμα σχετικά εύπλαστα και μπορούν να δεχθούν δυνάμεις που θα τα φέρουν σε μια σωστή ισορροπία μεταξύ τους και με το υπόλοιπο πρόσωπο.
Ένα όμορφο χαμόγελο είναι ένα δυνατό όπλο συναλλαγής και επικοινωνίας με τους άλλους. Είναι ακόμα ένα δυνατό όπλο στην αποφυγή προβλημάτων που εμφανίζονται στα δόντια σε μεγαλύτερες ηλικίες. Πόσο εύκολο είναι άραγε να διατηρηθούν γερά δόντια συνωστισμένα; Πόσο εύκολο είναι να καθαρίζονται σωστά και να μη χαλάσουν; Πόσο θα επηρεαστεί η αναπνοή και το χαμόγελό μας;
Στις μέρες μας όλο και περισσότεροι ενήλικες ξεκινούν ορθοδοντική θεραπεία για να διορθώσουν προβλήματα που προϋπήρχαν ή δημιουργήθηκαν με το πέρασμα των χρόνων. Η ορθοδοντική στους ενήλικες, όπως άλλωστε και στα παιδιά απαιτεί στενή συνεργασία με το γενικό οδοντίατρο, και πολλές φορές με άλλες ειδικότητες της οδοντιατρικής, όπως η γναθοχειρουργική σε έντονες περιπτώσεις σκελετικής δυσαρμονίας, η προσθετική, η ενδοδοντία, και περιοδοντολογία.
Πολλοί ενήλικες μπορεί να αναζητήσουν ορθοδοντική θεραπεία όχι μόνο για στραβά ή συνωστισμένα δόντια αλλά και για διαστήματα που εμφανίζονται ξαφνικά ανάμεσα στα δόντια τους. Δυστυχώς το γεγονός αυτό κρύβει πίσω του κάποιο περιοδοντικό πρόβλημα, που αφού θεραπευτεί θα ακολουθήσει ορθοδοντική θεραπεία. Δεν είναι λίγες οι φορές που έφηβοι και ενήλικες φτάνουν στον ορθοδοντικό έχοντας μόλις ανακαλύψει την ύπαρξη παιδικών δοντιών στη θέση των μονίμων. Αυτό συμβαίνει συχνότερα στην περιοχή των κυνοδόντων, όπου η ορθοδοντική με αποκάλυψη και έλξη του έγκλειστου δοντιού θα δώσει το τέλειο αποτέλεσμα. Τέλος, εντυπωσιακά είναι τα αποτελέσματα σε περιπτώσεις σκελετικών προβλημάτων με άριστη συνεργασία ορθοδοντικής και γναθοχειρουργικής.